همگرایی آستانه ای و انتقال نامتقارن قیمت: کاربردی برای بازار گوشت گوساله در استان آذربایجان شرقی

انتقال نامتقارن قیمت با افزایش حاشیه بازار، رفاه تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان را تحت تأثیر قرار داده و کارایی نظام بازاریابی را کاهش می­دهد. به همین دلیل تجزیه و تحلیل انتقال قیمت هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سیاسی دارای اهمیت است. در همین راستا، این پژوهش، چگونگی انتقال قیمت بین سطوح خرده­فروشی و سرمزرعه گوشت گوساله در استان آذربایجان­شرقی را با استفاده از قیمت­های هفتگی در دوره زمانی فروردین 1377 تا اسفند 1390، مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از رهیافت همگرایی آستانه­ای بهره گیری شده است. نتایج آزمون­های sup-f و sup-lr وجود ارتباط همگرایی غیرخطی بین این دو سطح قیمت را نشان می دهد. همچنین تصریح تابعی برای الگوهای تک متغیره بر پایه آزمون sup-f و برای الگوی چندمتغیره tvar بر پایه آزمون sup-lr صورت گرفت که نتایج مؤید مناسب بودن الگوی دو نظامه می­باشد. نتایج الگوهای tar و-tarm دو نظامه، نشان داد که رفتار تعدیل ها آستانه­ای بوده و قیمت های خرده فروشی با افزایش قیمت­های سرمزرعه با شتاب بیشتری نسبت به کاهش­های آن تغییر می کنند. نتایج الگو tvar نیز نشان داد سازوکار انتقال قیمت آستانه­ای است. همچنین نتایج این الگو بیانگر تأثیرپذیری قیمت­های سرمزرعه از تغییرات قیمت های خرده­فروشی بوده و با بررسی دوسویه رابطه بین قیمت­های خرده­فروشی و سرمزرعه، مزیت به کاربردن الگوهای چندمتغیره را اثبات نمود. از آنجا که به نظر می­رسد انتقال نامتقارن قیمت در بازار این محصول به دلیل وجود ساختار غیر رقابتی در صنعت کشتارگاهی به وجود آمده باشد، پیشنهاد می­شود با سیاست های حمایتی، توان چانه­زنی تولیدکنندگان افزایش داده شود. همچنین تشکیل تعاونی­های بازاریابی محصولات کشاورزی متشکل از کشاورزان می­تواند راه­حل مناسبی برای رفع این نارسایی باشد.